Λαζική

Ιστορική γεωγραφική περιοχή στο βορειοανατολικό τμήμα της Τουρκίας, στις πλαγιές των ορέων του ανατολικού Πόντου, προς τις ακτές της Μαύρης θάλασσας. Η περιοχή ονομάζεται και Λαζία ή Λαζιστάν. Το κλίμα της είναι υποτροπικό, με έντονη υγρασία σε όλη τη διάρκεια του χρόνου, ενώ το μέγιστο υψόμετρο ανέρχεται στα 3.931 μ. Πριν από το 1878 το λιμάνι Βατούμ αποτελούσε τμήμα της Λ., αλλά μετά τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο κυριεύθηκε από τη Ρωσία και σήμερα ανήκει στο ανεξάρτητο κράτος της Γεωργίας. Κατά το παρελθόν, οι μουσουλμάνοι κάτοικοι των παραλίων ήταν ονομαστοί ως επιδέξιοι ναυτικοί, που διέσχιζαν τη θάλασσα του Εύξεινου Πόντου με μικρά ιστιοφόρα ναυπηγημένα από τους ίδιους και επιδίδονταν στην αλιεία και στην πειρατεία. Στα βουνά υπάρχει ανεκμετάλλευτος ορυκτός πλούτος μαγγανίου, σιδήρου και αργυρούχου μολύβδου, ενώ σε γενικές γραμμές η περιοχή δεν έχει αξιοποιηθεί οικονομικά, γεγονός που μπορεί να αποδοθεί και στην ύπαρξη σημαντικού αριθμού δυσπρόσιτων φαραγγιών και δασών. Εθνολογικά οι κάτοικοί της ανήκουν στην οικογένεια των Καυκασίων, ενώ μετά από γλωσσική έρευνα που διεξήχθη στην περιοχή διαπιστώθηκε ότι συγγενεύουν πολύ με τους Γεωργιανούς. Επειδή η Λ. σχεδόν συμπίπτει με την αρχαία Κολχίδα, οι Βυζαντινοί θεωρούσαν τους κατοίκους της περιοχής απογόνους των Κόλχων, γι’ αυτό και οι βυζαντινοί χρονογράφοι του 6ου αι. τους μνημονεύουν ως ιδιαίτερο έθνος. Στα αρχικά στάδια της βασιλείας του Ιουστινιανού, ο βασιλιάς τους Τζάθιος μετέβη στην Κωνσταντινούπολη, ασπάστηκε τον χριστιανισμό και ζήτησε τη βοήθεια της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, προκειμένου να αντιμετωπίσει την περσική απειλή. Αυτό το γεγονός αποτέλεσε αιτία σύγκρουσης των δύο κρατών, με προσωρινή επικράτηση των Περσών. Μετά τον 6o αι. το ανατολικό τμήμα της Λ. ανήκε στη Γεωργία και το δυτικό στο βυζαντινό κράτος. Η περιοχή που ανήκε στο βυζαντινό κράτος κλήθηκε να αντιμετωπίσει πλήθος πιέσεων και επιδρομών από τους Γεωργιανούς έως τις αρχές του 13ου αι. Η ίδρυση της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας (1204) και η συνακόλουθη αλλαγή της πολιτικής κατάστασης στα τμήματα της Λ. που υπάγονταν στη νεοσυσταθείσα αυτοκρατορία σηματοδότησαν και τη διακοπή των προαναφερόμενων επιδρομών. Οι περιοχές της Λ. αποτέλεσαν τα ισχυρότερα στηρίγματα της νέας αυτοκρατορίας, ενώ η συμμετοχή των κατοίκων της –ιδιαίτερα των ευγενών που συγκροτούσαν ισχυρή πολιτική μερίδα– στη ρύθμιση των θεμάτων για τη διαδοχή του θρόνου ήταν καθοριστικής σημασίας. Έτσι ερμηνεύεται και η απόδοση του τίτλου «άρχοντες των Λαζών» από τους Βυζαντινούς στους Κομνηνούς του Πόντου. Ο χριστιανισμός φαίνεται να επικράτησε γρήγορα στη Λ., αφού αναφέρεται ότι στην ΣΤ’ Οικουμενική Σύνοδο (680) εκπροσώπησαν τη Λ. ως επίσκοποι οι Πέτρας Θεόδωρος και Φάσιδος Ιωάννης. Έως τις αρχές του 13ου αι. η Λ. συνιστούσε ξεχωριστή μητρόπολη, που μετά την ίδρυση του κράτους των Κομνηνών υποβιβάστηκε σε επισκοπή και υπαγόταν στη μητρόπολη της Τραπεζούντας. Παρ’ όλα αυτά, διατήρησε τη σημασία της σε σχέση με τις υπόλοιπες δεκαπέντε επισκοπές, αφού ο μητροπολίτης Τραπεζούντας έφερε και τον τίτλο «έξαρχος πάσης Λαζικής». Η κατάλυση της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας από τον Μωάμεθ B’ τον Πορθητή επέφερε τον εξισλαμισμό των κατοίκων της Λ., γεγονός που αποδεικνύει ότι ο χριστιανισμός δεν είχε ρίζες στη συνείδησή τους. Στη σύγχρονη εποχή οι περισσότεροι κάτοικοι της Λ. είναι μουσουλμάνοι. Οι αυθεντικοί Λαζοί που κατοικούν στην περιοχή γύρω από τον ποταμό Τσουρούκ Σου, αν και ομιλούν την τουρκική γλώσσα, δεν βρίσκονται σε αρμονική συνύπαρξη με τους Τούρκους.